W styczniu tego roku „Guardian” informował o katalogu książek udostępnionym przez firmę Apple, gdzie narratorem była SI (sztuczna inteligencja). Firma tłumaczyła, że ma to na celu pomoc autorom niezależnym i małym wydawnictwom, które w dobie wzrostu popularności audiobooków nie mają szansy trafić do szerszej publiki. Wybór lektora, zakontraktowanie go, a potem proces nagrania i obróbki dźwięku sprawia, że cały proces jest kosztowny. Zaprzężenie sztucznej inteligencji znacznie go obniża, ale jednocześnie pozbawia pracy kolejną grupę zawodową.
Cyfrowe głosy
Konkurencja w postaci sztucznie wygenerowanych głosów jest duża. Szukając informacji na ten temat, trafiliśmy na kilkanaście różnych narzędzi generującym głos. Niektóre są lepszej, inne gorszej jakości, ale łączy je jedno. Wszystkie są bez emocji. To sprawia, że nie nadają się np. do czytania audiobooków, a o zastąpieniu nimi żywych lektorów nie może być mowy.
Rozwój AI postępuje jednak w takim tempie, że z pewnością narzędzia do generowania głosów są coraz lepsze. Gdy osiągną poziom zbliżony do mowy, która nie jest pozbawiona emocji, to osoby pracujące głosem będą mogły zacząć się obawiać, że zostaną zastąpione. Powód nie jest odkrywczy – koszty. AI zrobi to szybciej i taniej.
Nie tylko lektorzy mogą obawiać się postępu technologicznego. Podobnie jest z aktorami, których głosy mogą zostać „sklonowane” przez sztuczną inteligencję.
Firmy kradną głosy
Obawy aktorów o ich przyszłość zawodową nie są przesadzone. Serwis „Motherboard” w lutym 2023 roku opublikował artykuł o niepokojącej praktyce, którą stosują amerykańskie firmy. Umowy, które podpisują z aktorami, zawierają klauzulę zezwalającą na wykorzystanie wygenerowanego głosu aktora. Wywołało to poważne obawy w środowisku, które nie bardzo ma pojęcie jak się obronić przed takim postępowaniem. Tara Strong, aktorka mająca na koncie setki ról głosowych, napisała na Twitterze, że:
„Szczerze mówiąc, nie jestem pewna, jak walczyć ze wszystkimi firmami AI kradnącymi nasze głosy, ale to powinno być zmartwieniem dla wszystkich, nie tylko aktorów”
Aktorzy są więc w patowej sytuacji. Z jednej strony jest to ich praca, ale zezwolenie na sztuczne generowanie ich głosu pozbawi ich zajęcia w przyszłości. Dla widza czy słuchacza ma to drugorzędne znaczenie. Jeśli technologia już teraz pozwalana na syntezowanie głosu znanego aktora, to co stoi na przeszkodzie, aby robić to po jego śmierci?
Podobna sytuacja miała miejsce w przypadku wykorzystania wizerunku zmarłej Audrey Hepburn, która w 2015 roku „wystąpiła” w reklamie firmy Dove. Niedługo później w reklamie wystąpił także James Dean. Wówczas również nie obyło się bez kontrowersji i dyskusji, ale nie przeszkodziło to firmom w skorzystaniu z wizerunku zmarłych aktorów. W przypadku głosu może być tak samo.
Generowanie głosu może mieć pozytywne strony. Daje możliwość aktorom, którzy mają napięty grafik do wzięcia udziału w nagraniu, bez konieczności wizyty w studiu. Jeśli słuchacz nie odczuje różnicy, to już teraz możemy być pewni, że najbardziej znane i rozpoznawalne głosy będą mogły być wykorzystywane przez długie lata.
Przeczytaj również:
Aktorzy walczą o swoje
Obawy o przyszłość aktorstwa głosowego zauważył amerykański związek zawodowy reprezentujący aktorów filmowych i telewizyjnych – SAG-AFTRA. Wydał oświadczenie, w którym stwierdza, że każda umowa związana z AI i cyfrowym dubbingiem powinna być negocjowana przez związek. Działania podjęli Kanadyjczycy, którzy zapowiedzieli wprowadzenie polityki „najpierw artysta”. Obejmuje ona „wzmocnienie praw autorskich i własności intelektualnej dla wykonań cyfrowych”.
Duże protesty pojawiły się także we Włoszech, gdzie aktorzy dubbingowi w lutym 2023 roku przeprowadzili strajk. Jednym z postulatów była ochrona ich zawodu przed cyfrowym dubbingiem. Warto nadmienić, że w akcji brało udział 2500 osób.
W kopiowaniu głosu mowy znanych osób pojawia się także polski akcent. Firma VoiceLab – założona przez Piotra Dąbkowskiego i Mateusza Staniszewskiego opracowała algorytm, który generuje dowolny głos na podstawie 60-sekundowej próbki. W ten sposób Leonardo di Caprio może przemówić głosem Steve’a Jobsa czy Kim Kardashian. Poniżej znajduje się wideo, na którym aktor przemawia głosami wygenerowanymi przez sztuczną inteligencję.
Głos na wieczność
Choć postęp w dziedzinie AI może niektórych przerażać, to można spojrzeć na to z innej strony. Dzięki tej technologii głosy Morgana Freemana, Tomasza Knapika czy Piotra Fronczewskiego będą przemawiać do kolejnych pokoleń. W ten sposób ich głosy staną się nieśmiertelne.
Źródła:
- Tajja Isen, “The Walrus”, “AI Is Coming for Voice Actors. Artists Everywhere Should Take Note”, 2023
- Joseph Cox, “Motherboard”, “Disrespectful to the Craft:’ Actors Say They’re Being Asked to Sign Away Their Voice to AI”, 2023
- Nick Vivarelli, “Yahoo”, “Dehumanization Is Taking Place With AI’: Italian Dubbers Go on Strike to Demand ‘Human’ Working Conditions Amid Digital Disruption”, 2023
Przeczytaj również: