„Jeszcze 50 lat temu sytuacja, w której kobieta mówi, że nie chce mieć dzieci, była nie do pomyślenia. Dziś jest inaczej. Możemy mówić wprost, że z bezdzietnością nam dobrze” – mówi Edyta Broda, założycielka bloga bezdzietnik.pl
Z pokolenia na pokolenie rośnie liczba kobiet, które nigdy nie zostaną matkami. Jak wynika z badań przeprowadzonych przez Instytut Statystyki i Demografii Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, w Polsce wśród kobiet urodzonych w latach 1940-1945 około 6 proc. nigdy nie urodziło dziecka, w latach 1945-1955 było to już 8 proc, zaś w latach 1960-1965 odsetek ten wzrósł dwukrotnie. Dla kobiet urodzonych w okolicach 1970 r. poziom bezdzietności szacuje się już na poziomie 17-18 proc., przy czym demografowie prognozują, że liczba ta prawdopodobnie nadal będzie się zwiększać wraz z upływem czasu.
Dlaczego kobiety nie chcą mieć dzieci?
„Nie trzeba mieć żadnego powodu. Ja np. po prostu nie chcę, bez żadnego zewnętrznego powodu. Nie czuję potrzeby bycia matką” – przekonuje Edyta Broda, założycielka bloga bezdzietnik.pl.
„Jeszcze 50 lat temu sytuacja, w której kobieta mówi, że nie chce mieć dzieci, była nie do pomyślenia. Dziś jest inaczej. Możemy mówić wprost, że z bezdzietnością nam dobrze” – dodaje.
Eksperci wyróżniają dwa podstawowe rodzaje bezdzietności: dobrowolną, czyli taką z wyboru, kiedy kobieta nie chce mieć dzieci, lub też mimowolną z powodów biologicznych, braku partnera, kwestii finansowych oraz innych okoliczności.
„Mówimy także o takim zjawisku jak przyzwyczajanie się do bezdzietności. Mam tutaj na myśli grupę kobiet, dla których macierzyństwo nie jest priorytetem, ale nie wykluczały one, że w przyszłości mogłyby zostać matkami. Z upływem lat jednak coraz bardziej zaczynały sobie cenić brak potomstwa. W tym przypadku ciężko jest określić, czy one są bezdzietne z wyboru, czy jakieś okoliczności do tego doprowadziły” – tłumaczy dr Monika Mynarska z Instytutu Psychologii UKSW w Warszawie.
Badania pokazują, że co piąta kobieta w Polsce pozostaje bezdzietna. Trudne jest natomiast ustalenie, ile z nich decyduje się na taki krok tylko z własnego wyboru.
„Z naszych badań wynika, że wśród wszystkich bezdzietnych kobiet może to być ok. 20 proc., ale warto pamiętać, że są to szacunki na podstawie deklaracji ankietowanych. Ich sytuacja życiowa oraz podejście do tematu bezdzietności mogą się zmieniać na przestrzeni lat” – dodaje dr Mynarska.
Bezdzietność w skali europejskiej
Wyniki badań opublikowane w „Population and Societies” w 2017 r. pokazują, że odsetek Europejek, które nie mają dzieci, zwiększa się w całej Europie. Wśród kobiet z pokolenia lat 70., w krajach północnej Europy, średnio 15 proc. jest bezdzietnych, a w Europie Zachodniej – 18 proc.
Na życie bez dzieci najczęściej decydują się Niemki (prawie 23 proc. kobiet z rocznika 1968). Na drugim miejscu są Szwajcarki (21 proc.), na trzecim zaś Włoszki (20 proc.). Najniższy odsetek bezdzietnych kobiet (zaledwie 8 proc.) odnotowuje się natomiast w Rosji, Bułgarii i Czechach. Szacuje się, że w skali ogólnoświatowej średnio 14 proc. kobiet nie ma dzieci.