Według naukowców nawet dziesięć procent społeczeństwa może mieć osobowość narcystyczną. Rozwój choroby zależy od wielu czynników: otoczenia, siły charakteru i relacji, w jakie dana osoba wchodzi.
„Zaburzenie rujnuje związek i relacje biznesowe. Nadmierna pewność siebie sprawia, że osoba psychicznie się rozpada. Wtedy dopiero zaczyna dostrzegać problem”
– tłumaczy psycholog prof. Keith Campbell z Uniwersytetu w Georgii (Stany Zjednoczone).
Jak rozpoznać narcyzów?
Narcyzi mogą nas zanudzić opowieściami o swoich „osiągnięciach” (np. podbojach seksualnych) i nadużyciach, których dokonywali. Eksperci opracowali nawet spis ich najczęstszych przekłamań.
Powstała też lista wyróżniająca trzy typy podobnych osobowości. „Jawni” narcyzi uważają się za lepszych od innych i najłatwiej ich zidentyfikować. Twierdzą, że wszystko, co robią, jest lepsze od tego, co tworzą inni. Daje im to psychologiczną przewagę nad społeczeństwem, od którego czują się lepsi.
Wyjątkowość narcyzów może podkreślać to, że bywają postrzegani jako osoby niezrozumiane i nieszczęśliwe. Doświadczane trudności uzasadniają ich egoistyczne zachowania.
„Egotycy chcą, abyś miał wrażenie, że nigdy nie spotkałeś nikogo bardziej troskliwego i zaangażowanego niż oni”
– tłumaczy dr Craig Malkin, wykładowca psychologii na Harvard Medical School.
Jak czujemy się wśród innych?
Związki z osobami o charakterze narcystycznym to spory problem. Po wyjściu z podobnych relacji ludzie często wątpią w siebie i są „oderwani” od własnych uczuć.
„Powinienem być łagodniejszy wobec innych. Może gdybym nie podnosił głosu, nie był tak natarczywy…”
– mówią osoby, które były związane z narcyzem.
W relacji zawsze muszą uczestniczyć dwie osoby, które dzielą się emocjami i wyrażają wzajemną troskę. Czy tak jest we współczesnych związkach? Nie zawsze. Dlatego tak często rodzą się są konflikty, a smutek i samotność stają się powszechne. Narcyzm ułatwia sprawę, bo według psychologów osób o podobnym charakterze „normalne” uczucia nie dotyczą.
„Nie tylko unikają przyznania się do emocji, ale wykorzystują je, aby poczuć się lepiej, niż reszta społeczeństwa”
– przekonuje Malkin.
Polecamy:
Wyjątkowy narcyzm
Potrzeba bycia wyjątkowym często przeszkadza narcyzom w pielęgnowaniu bliskich relacji.
„Narcyzm polega na kompulsywnym dążeniu do podtrzymania poczucia, że związki tak naprawdę nie mają znaczenia. Zawyżone mniemanie o sobie ogranicza ciepłe, bliskie relacje z innymi ludźmi”
– wyjaśnia Campbell.
Podobna osobowość (narcystyczna) opiera się na wyzysku (wykorzystywaniu innych), zmuszaniu partnerów do uległości i poczuciu wyższości nad resztą społeczeństwa – tłumaczy Campbell. Tego typu postawy mogą przyczynić się do rozwoju przemocy werbalnej, emocjonalnej i fizycznej.
Ciężko dostrzec egotyków, choć nas otaczają. Łatwiej wszystkim uwierzyć w to, że ludzie są wyjątkowi, a nie po prostu zakochani w sobie.
„Dzięki urokowi osobistemu narcyzi wprowadzają innych do swojego świata. Czują się przez to lepsi”
– przekonuje terapeutka Deborah Ashway z New Bern w Północnej Karolinie (Stany Zjednoczone).
Specjaliści podkreślają, że nie powinniśmy się obwiniać za to, że „wpadliśmy w sieć” narcyza. Ludzie o takim charakterze tworzą doskonałe fasady, które przez lata mogą pozostać niewykryte.
Osoby ze skłonnościami narcystycznymi funkcjonują wokół nas. Ich zdiagnozowanie nie jest łatwe. Trzeba pamiętać, że zaburzenia mogą wynikać z wielu różnych przyczyn i zawsze warto też przemyśleć, czy sami nie potrzebujemy w jakiejś kwestii pomocy.
Dowiedz się więcej:
Źródło: CNN